Over Boeken

Boeken maken het deel van ons dagelijks leven en soms veranderen ze ons kijk op de wereld. Er zijn verschillende boeken: schoolboeken, romans, dagboeken, encyclopedieën... maar elk boek is bijzonder en belangrijk in een bepaalde context. Ten eerste denk ik dat het belangrijkste boek van de wereld niet bestaat. Er zijn miljoenen en miljoenen mensen en boeken op de Aarde. Als iemand zegt dat hij dit of dat boek als het belangrijkste boek van de wereld vindt hangt zijn keuze van zijn origine, cultuur, opleiding, sensibiliteit, smaak en stemming af. Iedereen is verschillend en iedereen is een ander individu. Ook verandert ons keuze samen met onze persoonlijke ontwikkeling. In de middelbare school vindt men bijvoorbeeld De vanger in het graan van J.D. Salinger als het balangrijkste boek in zijn leven maar later een ander boek, misschien iets meer serieus als Doctor Faustus van Thomas Mann. En iemand anders noemt elke maand een ander boek als het belangrijkste Dus, deze keuze is de kwestie van veel factoren. Ten tweede moet ik iets uitleggen. Ik ben tegen het standpunt dat zegt dat de Bijbel of de Koran het belangrijkste boekoen van de wereld zijn. Dit standpunt is meestaal door religieuze mensen en historici vertegenwoordigd. Ik zeg niet dat deze twee boeken onbelangrijk voor de religie en de geschsiedenis in het algemeen zijn maar toch beschouw ik hen als mooie schrijverijen en als opium voor de massa. Zulke ‘Heilige Schriften’ zijn vol met normen en regels die de geest van de mens kleiner maken. Volgens mij moet iedereen voor zichzelf kiezen wat hij zou lezen, wat hij belangrijk zou vinden en op welke manier zou hij leven. Ten derde citeer ik Jorge Luis Borges, een van de belangrijkste schrijvers van de 20 eeuw: “In het jaar 1833 heeft Carlyle gezegd dat de alomvattende geschiedenis van de wereld één boek is dat door alle mensen wordt geschreven en gelezen. Ze (de mensen) proberen dit boek te begrijpen maar ze zijn ook in dit boek ingeschreven.” Dit betekent dat alle schrijvers ter wereld één boek schrijven maar ook dat mensen die geen schrijvers zijn, dus, de lezers, ook schrijvers van dit boek zijn want precies door ‘het leven van hun leven’ doen ze aan het schrijven mee. Dit boek is eigenlijk het Boek en het Boek is het leven, en het heelal is de grote bibliotheek. Als zoiets als het belangrijkste boek van de wereld zou bestaan zou ik dat het liefst als Borges interpreteren. Tenslotte ben ik van mening dat het duidelijk is dat het belangrijkste boek van de wereld niet bestaat. We moeten vershillende boeken lezen, heel nieuwsgierig zijn en elke dag iets nieuws leren en niet ons beperken tot alleen maar één boek dat ‘de zin van het leven ontdekt’. Als je denkt dat het belangrijkste boek van de wereld bestaat wees maar vriendelijk en zeg tegen me welk boek is het en waarom? Dank je bij voorbaat. Tot volgend jaar!

Over Reizen

Reizen is liefde. Reizen is zon. Reizen is sneeuw. Reizen is stilte. Reizen is lawaai. Reizen is lucht. Reizen is lachen. Reizen is glimlachen. Reizen is verandering. Reizen is oud worden. Reizen is een kind blijven. Reizen is vrijheid. Reizen is kunst. Reizen is risico nemen. Reizen is doen. Reizen is proberen. Reizen is goedkoop. Reizen is duur. Reizen is verlaten. Reizen is ervaren. Reizen is zien. Reizen is kijken. Reizen is luisteren. Reizen is horen. Reizen is proeven. Reizen is aanraken. Reizen is lopen. Reizen is rijden. Reizen is beweging. Reizen is leven. Reizen is zoektocht naar _________. Michael Wigge heeft zijn avontuur rond de wereld in juni 2010 begonnen – het doel van deze brave Duitser was om tot Antartica vanuit Berlijn door elf landen te komen zonder geld. De reis van deze Duitse reisjournalist en komiek was succesvol en die duurde vijf maanden. Wigge legde later uit hoe hij zonder geld overleefde. Onbekende mensen gaven aan hem gratis vervoer, eten en logeerplaats en hij deed de afwas in restaurants in ruil voor het voedsel. Wigge sprak ook over de mentaliteit van de mensen uit vershillende landen. In Amerika wilden mensen hem helpen omdat hij als een ‘toffe’ wereldreiziger beschouwd werd maar in Latijns-Amerika hielpen mensen omdat ze met hem sympathiseerden. Naar Canada kwam Wigge met een containership waarop hij hard moest werken zodat hij gratis kon reizen.Gratis naar Antartica te reizen is niet makkelijk. Wigge moest op welke dan ook manier geld voor de reiskosten verdien. Hij werkte als butler, expeditieleider maar ook als ‘menselijke bank’ voor 1 dollar. De boodscap die Wigge uitdraagt is dat men ook zonder geld kan reizen en pret hebben. Hij hoopt dat zijn reis andere mensen zou motiveren en inspireren. Zulke brave en een beetje gekke mensen als Michael Wigge bewijzen dat ons leven een mooi avontuur is. Op een dag zou ik zoiets ook willen doen, of tenminste – proberen te doen, maar we leven niet in een ideale wereld. Vandaag de dag iedereen heeft te veel verplichtingen (school, universiteit, werk, kinderen...) en iedereen staat altijd onder druk. Maar kijk nou, er zijn altijd die dingen die men ‘moet doen’... Ik zou graag naar een ver warm land vertrekken...

Over Film

De laatste periode, de laatste drie maanden misschien, ben ik bezig met de Film en filmen. Mijn beste vriendin is film persoon en hond persoon en ik ben een boek persoon en kat persoon. Ik ben wel een filmliefhebber maar toch ken ik de namen van grote regisseurs niet en van beroemde acteurs die filmsupersterren waren. Maar ik wil altijd alles weten. Letterlijk alles. Soms is dat een nadeel en soms is dat een voordeel. Dat hangt van veel factoren af (en van je standpunt). Soms is het best als je heel nieuwsgiereig bent maar soms dit gevoel dat je eigenlijk niet alles kan weten maakt je triest. Maar je moet proberen elke dag iets nieuws te leren en te ontdekken, he? Mijn interesse voor film begon met Ranko Munitić. Hij was onze bekende filmcriticus, schrijver, regisseur, vertegenwoordiger, journalist enz. Hij was een fantastische kerel. Een paar maanden geleden begon ik zijn boeken en teksten te lezen en ik was meteen gefascineerd met hem, met zijn brede kennis, met zijn stijl van schrijven. Nu zeg ik vaak: „Als ik op een dag als Ranko Munitić kon schrijven zou ik tevreden zijn“ of „Wanneer ik een volwassene word wil ik als Ranko Munitić schrijven“. Natuurlijk dat dat niet mogelijk is en dat ik alleen grapjes maak maar zijn stijl vind ik echt volmaakt. Lezend zijn boeken begon ik over film na te denken. En dan begon ik naar films vaker te kijken. Vooral naar (Nederlandse) documentaires of naar documentaires met de Nederlandse ondertittels die makkelijk toegankelijk op uitzendinggemist.nl zijn. Dat is goed voor mijn Nederlands en ook voor de uitbreiding van mijn kennis over de film. En weet je wat? Nu kan ik een redelijk normaal en zinvol gesprek over de film met iemand voeren en drie maanden geleden was dat bijna niet mogelijk. Niet slecht, he? Natuurlijk dat ik ook vroeger wist wie Wim Wenders en Jim Jarmusch zijn en natuurlijk dat ik kon zeggen welke film ik leuk of niet leuk vond. Maar nu weet ik ook wie bijvoorbeeld Raul Ruiz, Michael Haneke en Abderrahmane Sissako zijn. Ook zijn er vershillende houdingen tegenover de film. Sommigen zeggen dat letterlijk alles een film kan zijn, alles wat je ziet. Maar sommigen zeggen dat een film een illusie en een oneindige transformatie is of dat een film schilderen van menselijke geest is. Wim Wenders zegt dat er twee basiselementen voor elke film bestaan – die zijn kader en tijd. Kader is zeer belangrijk omdat kader op zichzelf beperkt is maar toch moet die de grenzeloze ruimte omvatten. Aan de ene kant hebben we Michael Haneke die zegt dat een film voor communicatie dient en niet voor de 'bevrijding van de kunstenaar' maar aan de andere kant hebben we Apichantpong Weerasethakul die zegt dat hij niet over de andere mensen denkt wanneer hij een film maakt. Hij denkt over zichzelf. Hij zegt: „Deze film is over mij.“ Dus, ik ontdekte dat Film zeer ingewikkeld is maar ook ontdekte ik dat ik ook van films kan genieten. Ik dacht dat mijn 'sensibiliteit' (en smaak) alleen voor letters en boeken was maar nu weet ik dat ik ook 'visuele kunst' kan begrijpen. Nu kan ik zelfstandig kiezen naar welke film ik zal kijken. Vroeger vroeg ik liever een paar echte filmliefhebbers: „Kunnen jullie me iets aanbevelen?“ Dit is een kleine stap voor het mensdom maar een grote stap voor mij. Nu wil ik iets over strip en strips leren – strip is een mix tussen literatuur, schilderkunst en film. Dat zou ik zeker leuk vinden.

Over Muziek

Remco Campert „...of neem de branding. Stuk geslagen op de rotsen is zij niet werkelijk geslagen – maar herneem zich en is daarin poëzie.“ Officiëel zijn er zeven soorten kunst – schilderkunst, architectuur, literatuur, dans, film, muziek en beeldhouwwerk. Ik hou er alles van want voor mij is er geen verschil in de Idee of Boodschap van een kunstwerk – elk man, elk kunstenaar heeft dezelfde behoefte, we allemaal streven naar dezelfde „waarheid“ (volgens mijn zullen we die „waarheid“ nooit bereiken omdat die niet bestaat of omdat die onbereikbaar of onbegrijpbaar voor ons is maar dat is een ander verhaal). Het enige vershil ligt in het materiaal of in grondstof waarmee we werken en ons uiten. Voor mij is het makkelijk een gedichtje of liedje te schrijven maar ik kan helemaal niet schilderen (en zelfs kan ik niet tekenen). Maar dat is geen punt, we zijn toch niet dezelfde mensen. Ik zou zeker overdrijven als ik zou zeggen dat muziek kunst boven de kunsten is maar toch vind ik dat muziek, als een fenomeen, de interessantste soort kunst is. Waarom? Nou, hoe wordt een compositie in de hersens van een componist gemaakt? Wat gebeurt in zijn hersens, welke processen? Dat is een grote mysterie en geheim voor mij (en ook voor de wetenschappers, denk ik). Ook denk ik dat mensen behoefte aan de muziek/geluid/stem/klank hebben. Muziek is een natuurlijke menselijke drift. Dat was vroeger zo en dat zal sowieso in de toekomst blijven. En nu in het heden is dat wel merkbaar. Dat weet ik omdat ik weet wat ik elke dag s' morgens doe – ik sta op, ik doe mijn computer aan, dan maak ik koffie, dan ga ik naar YouTube en gmail en ik ontbijt en ik antwoord op mijn mailtjes terwijl ik muziek aan het luisteren ben. En dat doe ik bijna elke dag. Ik moet naar muziek luisteren of mijn dag kan niet beginnen. Sommigen zeggen dat muziek mathematiek is en dat muziek vaste strakke regels heeft. „Muziek is alleen maar een heleboel algoritmen en integraals.“ Okay, misschien klopt dat, misschien is muziek alleen maar een mathematische patroon maar precies dat is iets wat interessant en belangrijk is – een componist is niet bewust van al die regels terwijl hij componeert. Daarom denk ik dat het talent voor muziek de mooiste gave is. Dus, hoe maken de componisten een muziekstuk? Ze maken een meesterwerk uit vershillende klanken! Hier kan ik een vergelijking maken met de taal – w, s, p, r, ij, c, n, h, e, r, e = schijnwerper; de taal heeft ook heel veel regels maar toch spreken we en kinderen leren makkelijk spreken. Verder, wat ik zo boeiend bij muziek vind is dat muziek uitwerking en invloed op ons bewustzijn en stemming kan hebben. Muziek kan ons kalmeren, muziek kan slaapwerkend zijn enz. Ook vroeger was zeer belangrijk dat je een goed zanger bent maar vandaag de dag geldt dat niet per se. Hedendaagse muzici hebben technologie, ze kunnen hun stem verbeteren en/of maskeren... In ieder geval denk ik dat iemand die muziek schept intelligent in zijn eigen manier is, dat hij zeer creatief is en dat zijn verbeeldingskracht anders dan bij de andere mensen is.