Over Boeken

Boeken maken het deel van ons dagelijks leven en soms veranderen ze ons kijk op de wereld. Er zijn verschillende boeken: schoolboeken, romans, dagboeken, encyclopedieën... maar elk boek is bijzonder en belangrijk in een bepaalde context. Ten eerste denk ik dat het belangrijkste boek van de wereld niet bestaat. Er zijn miljoenen en miljoenen mensen en boeken op de Aarde. Als iemand zegt dat hij dit of dat boek als het belangrijkste boek van de wereld vindt hangt zijn keuze van zijn origine, cultuur, opleiding, sensibiliteit, smaak en stemming af. Iedereen is verschillend en iedereen is een ander individu. Ook verandert ons keuze samen met onze persoonlijke ontwikkeling. In de middelbare school vindt men bijvoorbeeld De vanger in het graan van J.D. Salinger als het balangrijkste boek in zijn leven maar later een ander boek, misschien iets meer serieus als Doctor Faustus van Thomas Mann. En iemand anders noemt elke maand een ander boek als het belangrijkste Dus, deze keuze is de kwestie van veel factoren. Ten tweede moet ik iets uitleggen. Ik ben tegen het standpunt dat zegt dat de Bijbel of de Koran het belangrijkste boekoen van de wereld zijn. Dit standpunt is meestaal door religieuze mensen en historici vertegenwoordigd. Ik zeg niet dat deze twee boeken onbelangrijk voor de religie en de geschsiedenis in het algemeen zijn maar toch beschouw ik hen als mooie schrijverijen en als opium voor de massa. Zulke ‘Heilige Schriften’ zijn vol met normen en regels die de geest van de mens kleiner maken. Volgens mij moet iedereen voor zichzelf kiezen wat hij zou lezen, wat hij belangrijk zou vinden en op welke manier zou hij leven. Ten derde citeer ik Jorge Luis Borges, een van de belangrijkste schrijvers van de 20 eeuw: “In het jaar 1833 heeft Carlyle gezegd dat de alomvattende geschiedenis van de wereld één boek is dat door alle mensen wordt geschreven en gelezen. Ze (de mensen) proberen dit boek te begrijpen maar ze zijn ook in dit boek ingeschreven.” Dit betekent dat alle schrijvers ter wereld één boek schrijven maar ook dat mensen die geen schrijvers zijn, dus, de lezers, ook schrijvers van dit boek zijn want precies door ‘het leven van hun leven’ doen ze aan het schrijven mee. Dit boek is eigenlijk het Boek en het Boek is het leven, en het heelal is de grote bibliotheek. Als zoiets als het belangrijkste boek van de wereld zou bestaan zou ik dat het liefst als Borges interpreteren. Tenslotte ben ik van mening dat het duidelijk is dat het belangrijkste boek van de wereld niet bestaat. We moeten vershillende boeken lezen, heel nieuwsgierig zijn en elke dag iets nieuws leren en niet ons beperken tot alleen maar één boek dat ‘de zin van het leven ontdekt’. Als je denkt dat het belangrijkste boek van de wereld bestaat wees maar vriendelijk en zeg tegen me welk boek is het en waarom? Dank je bij voorbaat. Tot volgend jaar!

Over Reizen

Reizen is liefde. Reizen is zon. Reizen is sneeuw. Reizen is stilte. Reizen is lawaai. Reizen is lucht. Reizen is lachen. Reizen is glimlachen. Reizen is verandering. Reizen is oud worden. Reizen is een kind blijven. Reizen is vrijheid. Reizen is kunst. Reizen is risico nemen. Reizen is doen. Reizen is proberen. Reizen is goedkoop. Reizen is duur. Reizen is verlaten. Reizen is ervaren. Reizen is zien. Reizen is kijken. Reizen is luisteren. Reizen is horen. Reizen is proeven. Reizen is aanraken. Reizen is lopen. Reizen is rijden. Reizen is beweging. Reizen is leven. Reizen is zoektocht naar _________. Michael Wigge heeft zijn avontuur rond de wereld in juni 2010 begonnen – het doel van deze brave Duitser was om tot Antartica vanuit Berlijn door elf landen te komen zonder geld. De reis van deze Duitse reisjournalist en komiek was succesvol en die duurde vijf maanden. Wigge legde later uit hoe hij zonder geld overleefde. Onbekende mensen gaven aan hem gratis vervoer, eten en logeerplaats en hij deed de afwas in restaurants in ruil voor het voedsel. Wigge sprak ook over de mentaliteit van de mensen uit vershillende landen. In Amerika wilden mensen hem helpen omdat hij als een ‘toffe’ wereldreiziger beschouwd werd maar in Latijns-Amerika hielpen mensen omdat ze met hem sympathiseerden. Naar Canada kwam Wigge met een containership waarop hij hard moest werken zodat hij gratis kon reizen.Gratis naar Antartica te reizen is niet makkelijk. Wigge moest op welke dan ook manier geld voor de reiskosten verdien. Hij werkte als butler, expeditieleider maar ook als ‘menselijke bank’ voor 1 dollar. De boodscap die Wigge uitdraagt is dat men ook zonder geld kan reizen en pret hebben. Hij hoopt dat zijn reis andere mensen zou motiveren en inspireren. Zulke brave en een beetje gekke mensen als Michael Wigge bewijzen dat ons leven een mooi avontuur is. Op een dag zou ik zoiets ook willen doen, of tenminste – proberen te doen, maar we leven niet in een ideale wereld. Vandaag de dag iedereen heeft te veel verplichtingen (school, universiteit, werk, kinderen...) en iedereen staat altijd onder druk. Maar kijk nou, er zijn altijd die dingen die men ‘moet doen’... Ik zou graag naar een ver warm land vertrekken...

Over Film

De laatste periode, de laatste drie maanden misschien, ben ik bezig met de Film en filmen. Mijn beste vriendin is film persoon en hond persoon en ik ben een boek persoon en kat persoon. Ik ben wel een filmliefhebber maar toch ken ik de namen van grote regisseurs niet en van beroemde acteurs die filmsupersterren waren. Maar ik wil altijd alles weten. Letterlijk alles. Soms is dat een nadeel en soms is dat een voordeel. Dat hangt van veel factoren af (en van je standpunt). Soms is het best als je heel nieuwsgiereig bent maar soms dit gevoel dat je eigenlijk niet alles kan weten maakt je triest. Maar je moet proberen elke dag iets nieuws te leren en te ontdekken, he? Mijn interesse voor film begon met Ranko Munitić. Hij was onze bekende filmcriticus, schrijver, regisseur, vertegenwoordiger, journalist enz. Hij was een fantastische kerel. Een paar maanden geleden begon ik zijn boeken en teksten te lezen en ik was meteen gefascineerd met hem, met zijn brede kennis, met zijn stijl van schrijven. Nu zeg ik vaak: „Als ik op een dag als Ranko Munitić kon schrijven zou ik tevreden zijn“ of „Wanneer ik een volwassene word wil ik als Ranko Munitić schrijven“. Natuurlijk dat dat niet mogelijk is en dat ik alleen grapjes maak maar zijn stijl vind ik echt volmaakt. Lezend zijn boeken begon ik over film na te denken. En dan begon ik naar films vaker te kijken. Vooral naar (Nederlandse) documentaires of naar documentaires met de Nederlandse ondertittels die makkelijk toegankelijk op uitzendinggemist.nl zijn. Dat is goed voor mijn Nederlands en ook voor de uitbreiding van mijn kennis over de film. En weet je wat? Nu kan ik een redelijk normaal en zinvol gesprek over de film met iemand voeren en drie maanden geleden was dat bijna niet mogelijk. Niet slecht, he? Natuurlijk dat ik ook vroeger wist wie Wim Wenders en Jim Jarmusch zijn en natuurlijk dat ik kon zeggen welke film ik leuk of niet leuk vond. Maar nu weet ik ook wie bijvoorbeeld Raul Ruiz, Michael Haneke en Abderrahmane Sissako zijn. Ook zijn er vershillende houdingen tegenover de film. Sommigen zeggen dat letterlijk alles een film kan zijn, alles wat je ziet. Maar sommigen zeggen dat een film een illusie en een oneindige transformatie is of dat een film schilderen van menselijke geest is. Wim Wenders zegt dat er twee basiselementen voor elke film bestaan – die zijn kader en tijd. Kader is zeer belangrijk omdat kader op zichzelf beperkt is maar toch moet die de grenzeloze ruimte omvatten. Aan de ene kant hebben we Michael Haneke die zegt dat een film voor communicatie dient en niet voor de 'bevrijding van de kunstenaar' maar aan de andere kant hebben we Apichantpong Weerasethakul die zegt dat hij niet over de andere mensen denkt wanneer hij een film maakt. Hij denkt over zichzelf. Hij zegt: „Deze film is over mij.“ Dus, ik ontdekte dat Film zeer ingewikkeld is maar ook ontdekte ik dat ik ook van films kan genieten. Ik dacht dat mijn 'sensibiliteit' (en smaak) alleen voor letters en boeken was maar nu weet ik dat ik ook 'visuele kunst' kan begrijpen. Nu kan ik zelfstandig kiezen naar welke film ik zal kijken. Vroeger vroeg ik liever een paar echte filmliefhebbers: „Kunnen jullie me iets aanbevelen?“ Dit is een kleine stap voor het mensdom maar een grote stap voor mij. Nu wil ik iets over strip en strips leren – strip is een mix tussen literatuur, schilderkunst en film. Dat zou ik zeker leuk vinden.

Over Muziek

Remco Campert „...of neem de branding. Stuk geslagen op de rotsen is zij niet werkelijk geslagen – maar herneem zich en is daarin poëzie.“ Officiëel zijn er zeven soorten kunst – schilderkunst, architectuur, literatuur, dans, film, muziek en beeldhouwwerk. Ik hou er alles van want voor mij is er geen verschil in de Idee of Boodschap van een kunstwerk – elk man, elk kunstenaar heeft dezelfde behoefte, we allemaal streven naar dezelfde „waarheid“ (volgens mijn zullen we die „waarheid“ nooit bereiken omdat die niet bestaat of omdat die onbereikbaar of onbegrijpbaar voor ons is maar dat is een ander verhaal). Het enige vershil ligt in het materiaal of in grondstof waarmee we werken en ons uiten. Voor mij is het makkelijk een gedichtje of liedje te schrijven maar ik kan helemaal niet schilderen (en zelfs kan ik niet tekenen). Maar dat is geen punt, we zijn toch niet dezelfde mensen. Ik zou zeker overdrijven als ik zou zeggen dat muziek kunst boven de kunsten is maar toch vind ik dat muziek, als een fenomeen, de interessantste soort kunst is. Waarom? Nou, hoe wordt een compositie in de hersens van een componist gemaakt? Wat gebeurt in zijn hersens, welke processen? Dat is een grote mysterie en geheim voor mij (en ook voor de wetenschappers, denk ik). Ook denk ik dat mensen behoefte aan de muziek/geluid/stem/klank hebben. Muziek is een natuurlijke menselijke drift. Dat was vroeger zo en dat zal sowieso in de toekomst blijven. En nu in het heden is dat wel merkbaar. Dat weet ik omdat ik weet wat ik elke dag s' morgens doe – ik sta op, ik doe mijn computer aan, dan maak ik koffie, dan ga ik naar YouTube en gmail en ik ontbijt en ik antwoord op mijn mailtjes terwijl ik muziek aan het luisteren ben. En dat doe ik bijna elke dag. Ik moet naar muziek luisteren of mijn dag kan niet beginnen. Sommigen zeggen dat muziek mathematiek is en dat muziek vaste strakke regels heeft. „Muziek is alleen maar een heleboel algoritmen en integraals.“ Okay, misschien klopt dat, misschien is muziek alleen maar een mathematische patroon maar precies dat is iets wat interessant en belangrijk is – een componist is niet bewust van al die regels terwijl hij componeert. Daarom denk ik dat het talent voor muziek de mooiste gave is. Dus, hoe maken de componisten een muziekstuk? Ze maken een meesterwerk uit vershillende klanken! Hier kan ik een vergelijking maken met de taal – w, s, p, r, ij, c, n, h, e, r, e = schijnwerper; de taal heeft ook heel veel regels maar toch spreken we en kinderen leren makkelijk spreken. Verder, wat ik zo boeiend bij muziek vind is dat muziek uitwerking en invloed op ons bewustzijn en stemming kan hebben. Muziek kan ons kalmeren, muziek kan slaapwerkend zijn enz. Ook vroeger was zeer belangrijk dat je een goed zanger bent maar vandaag de dag geldt dat niet per se. Hedendaagse muzici hebben technologie, ze kunnen hun stem verbeteren en/of maskeren... In ieder geval denk ik dat iemand die muziek schept intelligent in zijn eigen manier is, dat hij zeer creatief is en dat zijn verbeeldingskracht anders dan bij de andere mensen is.

Fantasia no.2

Het derde deel is misschien de bekendste rol die Mickey Mouse ooit heeft gespeeld. De naam van dit deel is De Tovenaarsleerling want Mickey spelt de leerling van de tovenaar (captain obvious). Hier draagt Mickey een rood manteltje en een grote blauwe hoed met de sterren en de Maan erop. Dit deel is gebaseerd op het verhaal van Goethe. De tovenaarsleerling blijft op een moment eenzaam en hij tovert de bezem zodat ze in plaats van hem de water kan halen. Mickey denkt dat hij belangrijk is omdat hij deed dat de bezem voor hem werkt. Mickey is zeer gelukkig en trots op zichzelf, hij klimt op een stuk rots en hij maakt de sterren groter, kleiner, lichter of minder licht. De metafoor die erachter ligt is dat de kleine man zonder ‘baasje’ de kosmos wil besturen. Natuurlijk komen de problemen. Mickey kan de bezem niet stoppen omdat hij de magische formule niet kent en de bezem blijft het water halen totdat de kelder vol met water is. Op het einde komt de boze tovenaar die het probleem oplost en Mickey weer naar buiten stuurt om water met de emmers te halen. De muziek uit dit deel wordt precies voor Fantasia gecompneerd door Paul Dukas.



De muziek in het vierde deel is door Igor Stravinsky gecompneerd. Dit deel toont de ontstaan van Aarde en het leven op Aarde. Deems Taylor zegt dat het draaiboek voor dit deel door de wetenschap en niet door de kunst is geschreven. Eerst zien we de Melkweg, dan de Zon en dan de Aarde met de Maan. Op Aarde was er geen leven maar alleen volcanen, aardbevingen en stromingen van vurige lava. Later in het water onstaat het leven, primitief leven, alleen kleine cellen en dan vissen en uiteindelijk dit soort leven dat uit het water gaat en op de grond komt en die de zuurstof kan ademen. Dinosaurussen zijn natuurlijk de grootste sterren van dit deel maar op het einde zien we hun uitsterving vanwege de droogte. Natuurlijk zou het einde nu anders zijn maar toen (in het jaar 1940) wist men niet dat de dinosaurussen vanwege de meteoor zijn uitgestorven.



Het vijfde deel is misschien het bekendste deel van Fantasia. Door het hele deel zou men het liefst schreeuwen: “He’s so fluffy, I’m gonna die!” Dit is het deel met mythologische wezens, mooie centauren, saters en eenhoorns. De muziek is de 6e symfonie van Beethoven. Alle wizens wonen op Olymp en ze maken een feest ter ere van de kleine dike god Bacchus, de god van wijn. We zien de grote rivieren van wijn en hoe iedereen veel pret heeft. Ook zien we het gezin van gevleugelde paarden. Vader is een zwart paard, moeder is een witte. Ze hebben vier kinderen, een roze, een gele, een blauwe en het kleinste, een zwart paard. Het grote feest is door Zeus ondergebroken, hij maakt onweer en iedereen gaat weg. Op het einde wordt Zeus moe en hij ligt op de grote zwarte wolken en hij bedekt zich ook met een wolk! Toen hij in slap viel kwam godin Iris, godin van regenboog die een mooie regenboog op de hemel maakte.



Het zesde deel is eigenlijk een parodie op het ballet. De naam van dit deel is Urendans en de muziek is van Ponchielli. Hier zien we vier soorten dieren die dansen en die verscheidene perioden van de dag vertegenwoordigen. Eerst komen de struisvogels die de morgen vertgenwoordigen, dan nijlpaarden in hun te kleine doorzichtige rokken (middag), dan dike olifanten (avond) en lelijke kwade krokodillen (nacht). Ze dansen tot de zon ontwaakt.



Het zevende en het laatste deel is het deel met de duivel. De duivel wordt wakker samen met heel veel demonen, monsters en spoken die tot morgen dansen. Dit deel is bekend als De Nacht op de Kale Berg (dat is de naam van de compositie van Mussorgsky die we tijdens de duiveldans horen). Dan gaan alle monsters slapen want de morgen breekt aan en men kan de kerkklokken horen. Fantasia eind zich met het scene van mensen die door de bos met kaarsen wandelen en het lied Ave Maria van Franz Schubert zingen zodat de kwaad zou verdwijnen.

Fantasia no.1

Fantasia film is een van de mooiste films die Disney ooit heeft gemaakt. Fantasia duurt ongeveer twee uur, misschien wat langer dan een gewone film, maar als men naar Fantasia kijkt merkt men niet hoe de tijd vliegt. Fantasia film is een pure esthetische ervaring, qua muziek en qua beelden. De film is uit zeven verschillende delen gemaakt en elk deel heeft bijzondere muziek en thematiek. De muziek die we door de hele film horen is door Philadelphia Orchestra gespeeld die onder leiding van Leopold Stokowski was. Voor elk van zeven delen komt Deems Taylor die de inleiding voor de volgende deel geeft. Hij spreekt over de muziek die we gaan horen en hij legt voor het publiek uit wat het in dit deel zal gebeuren. Voor ik begin met het interpreteren van elk deel moet ik zeggen dat deze film in het jaar van ontstaan (1940) helemaal geen success was. Walt Disney wilde Mickey populairder maken want de populariteit van Mickey begon in die tijd te dalen. Disney wilde een mooi verhaal met Mickey en klassieke muziek maken maar later realiseerde hij zich dat de film eigenlijk wat langer zou duren en dat hij eigenlijk op het punt staat om een groot project te maken. En zo was het. Fantasia was een groot en duur project dat helaas bijna geen geld inleverde. Liefhebbers van klassieke muziek dachten dat Fantasia pure kitsch is en oude Disney fans wilden iets gewoons, iets wat voor kinderen is zien en niet iets zeer apstrakts. Fantasia behoorde tot de tweede groep, natuurlijk. Ook de reden waarom Fantasia geen success was is het feit dat het jaar 1940 was, dus, die was de tijd van de oorlog en Amerika had niet zoveel contact met Europa. Fantasia was dus beperkt voor alleen maar Amerikaanse markt die duidelijk er niet zo in geintereseerd was. Later, in de jaren zestig, was Fantasia een nieuwe ontdekking voor iedereen. Mensen waren dol op Fantasia. Iedereen was nu een fan van de film, kinderen, hun ouders, omas en opas, intellectuellen maar ook drugsgebruikers die Fntasia graag kwamen kijken vooral vanwege de kleuren, beelden en vanwege de mix van de muziek en beeld. Nu ga ik iets over elk stuk film zeggen.



Het eerste deel is pure abstractie. Muziek die we horen is Bach, Toccata en Fuga, d-mol. Dit deel is de inleiding van Fantasia, muziek is snel en gaat samen met de kleurrijke abstracte beelden. Volgens quantum natuurkunde is muziek algoritme van het geluid en precies dat zien we hier: elk geluid, elke toon heeft een andere kleur, een andere vorm, een andere manier waarop hij verschijnt of verdwijnt. Muziek heeft haar egien regels die heel abstract zijn en daarom zijn deze beelden misschien onbegrijpbaar voor gewone mensen. Die mensen die dit deel kunnen begrijpen en die er echt van kunnen genieten zijn meestal muzici en mensen die synesthetische ervaringen hebben. Beelden in dit deel zijn gebaseerd op de abstracte schilderijen van Oscar Fischinger, Duitse kunstenaar.

Het tweede deel vertegenwoordigt vier seizoenen. Muziek is uit het beroemde ballet De Notenkraker van Tsjaikovski. In dit deel zien we hoe de natuur ontwaakt wordt door de feeën. Bloemen beginnen met de wals en kleine paddenstoelen (die ogen als Chinesen of Jappaners hebben!) dansen hun dans. De natuur verandert zich, na de lente komt de zomer en dan de herfst. Alles wordt geel, oranje en rood, gouden bladeren vliegen samen met de wind. Op het einde komen de prachtige blauwe winterfeeën die aan de natuur een mooie witte glans geven. De jurken van winterfeeën zijn sneeuwvlokken.

De Maan als inspiratie

De Maan is een van de terugkerende motieven in kunst, hij is inspiratie voor alle kunstenaars – musici, dichters, schrijvers, regisseurs... Een paar weken geleden ontdekte ik Claude Debussy. Hij was een Franse componist en een rare ventje. Hij had heel veel vrienden, dat wel maar hij sprak niet graag, hij zweeg liever. Zijn muziek is niet te beschrijven, de melodie van de meest van zijn composities is echt prachtig. Geluiden uit de natuur waren de grootste inspiratiebronnen voor Debussy – de zee, golven, vogels, wind. Dan geen geluiden maar beelden – sterren, Maan, zon. En dan fictie – zeemeerminnen bijvoorbeeld. De geest van Debussy was in verband met de natuur, hij registreerde alle signalen uit de omgeving met zijn zintuigen en deze signalen werden weer in de natuur gestuurd door zijn muziek. Zijn muziek vol met kleuren en sfeer behoorde tot de impressionistische stroming. Luister maar naar dit meesterwerk: Clair de lune. Voel je de nacht, een warme avond? Zie je de schijn van de volle Maan? Een schitterend compositie, mijn vriend, schitterend. En als ik over de Maan spreek moet ik Baron Münchhausen noemen. Je kent hem zeker, we gebruiken toch het werkwoord baronisati. Als je tegen iemand zegt: “Nemoj me baronisati”, dat betekent: trol me maar niet, Lieg niet of Spreek geen tonterias! Baron Münchhausen deed precies dat – hij hield van liegen maar volgens mij waren zijn verhalen geen leugens maar echte pure fictie, hij had een gezonde verbeeldingskracht. Baron Münchhausen overdrijfde ontzettend veel in zijn beroemde verhalen maar precies deze overdrijving maakte van zijn avonturen een kunstig en bijzonder meesterwerk. Kijk aandachtig naar deze link hier. Dit is een deel uit de film Baron Prašil van Karel Zeman, een reis door het heelal. Waarom hou ik van deze film? Nou, het is toch weer een mix tussen de werkelijkheid en illusie. Mijn lievelingste zin uit het boek is wanneer Baron zegt: “Dichters kwamen voor de mensen op de Maan!” Een fantastisch boek, mijn vriend, fantastisch.

Zigeuners

Een van mijn lievelingste monologen in de literatuur ooit is de monoloog van Mitke, het personage uit drama Koštana van Bora Stanković. Het boek zelf vind ik ook mooi maar deze monoloog is buitengewoon mooi. Mitke is dronken, hij zingt samen met de zigeuners uit het dorp en hij beschrijft zijn gevoelens, zijn verlangen naar Koštana, naar haar zwarte ogen en zwarte haar... Deze monoloog is zeer bijzonder omdat Bora Stanković meesterlijk het gevoel van weemoed verwoordt... Wanneer ik weemoed zegt denk ik aan onze sevdah of Portugeese saudade...het begrip dat bijna niemand met woorden kan uitleggen. In het boek spelen de zigeuners en hun muziek een grote rol. Dat vind ik best leuk want ik ben een grote liefhebber van de cultuur, tradities en gewoontes van Roma. Ze zijn een bijzonder volk, vind ik. Ze reizen vaak, ze gaan van een plaats tot de andere, ze zijn niet honkvast, ze genieten van alcohol, vrouwen en muziek...en ze verlangen naar iets...en ze streven naar iets „zonder te weten waarnaar“ (Titaantjes). Dit is een lied van Nada Knežević – Ciganska noć (Les Gitans, De nacht van zigeuners)

Ole – le, ole – le, ole- le...

Zigeuner, waarom verbergt je je verdriet?
Daar, wie weet het waar, er is een verlatene en oude
Groep die door de tijd geslaan wordt
Maar die tot vergetenheid nog niet behoort.
De tent is hun huis, het lied is hun vriend...

Terwijl de gitaar naast de fonkelende vuur jankt
Trillen de ogen vol met vlam samen met haar...
Laat de klanken van liederen en de verte horen,
Laat de viool spelen, dit is de nacht van zigeuners!

Waarom nu de pijn voelen? Het lied troost je,
Laat de ogen met het geluk tenminste deze nacht schitteren...
Er is geen glans van de morgen en van de reis,
Het hart houdt van dwalen – dit is de passie van zigeuners...

Ole – le, ole – le, ole- le...

Water

Ten eerste moet ik zeggen dat ik bang van iets ben wat in het water bestaat. Of zwemt. Of groeit. Ik heb nooit in een meer gezwommen, alleen maar in de zee, in het zwembad en toen ik klein was zwom ik in der Main. Maar als iemand zwemmen of water zegt denk ik niet aan het meer, aan de rivier of aan het zwembad, ik denk alleen aan de zee of aan de oceaan. Ik heb al gezegd dat ik bang van iets ben wat in het water leeft. Bijvoorbeeld, de haai. Als ik aan het zwemmen ben denk ik altijd dat een haai zal komen en mij opeten. Wat dan ook, Nevena, wat dan ook. Ik voel me niet ontspannen als ik niet kan zien wat er daar beneden op de zeebodem gebeurt.

Ten twede ben ik bang van het Water met een grote W. Wanneer ik zeg dat ik „bang van het Water ben“ is dat, denk ik, hetzelfde als iemand zegt dat hij bang van het donker is – hij denkt niet dat er iemand daar in het donker staat of dat er monsters of spoken daar zijn maar dat is gewoon angst van het donker zelf. Voor mij is de zee mysterie en geheim. Donker. De oceaan is groot, machtig en raadselachtig.



En nu komt de uitleg – ik ben niet echt-echt bang van het water of van dieren en wezens die in het water leven. Deze ’angst’ van mij is eigenlijk alleen onaanwezigheid van de ontspanning in het water. In het water ben ik altijd alert, ik ben 99% ontspannen maar nooit 100%. Dus, tot nu toe heb ik twee alinea’s over mijn ’angst’ geschreven en men zou zeggen dat ik van water niet hou maar nee, integendeel, ik ben dol op de zee en op het water. Ik kon me mijn leven niet voorstellen zonder zee, zonder strand, zonder zon en zonder golven. Ik ben een echte zeekind. Naast het water en op het strand ben ik echt gelukkig. Kennen jullie dit gevoel als jullie zwemmen en dan ermee stoppen en gewoon blijven op het water liggen en dan kiest je je eigen weg niet maar de zeestroom kiest het in plaats van jou? In de natuurkunde noemt men dat De wet van kosmische luiheid. [wanneer een lichaam alleen blijft kiest het voor de meest langzame weg]



Melopee

Voor Gaston Burssens


Onder de maan schuift de lange rivier
Over de lange rivier schuift moede de maan
Onder de maan op de lange rivier schuift de kano naar zee

Langs het hoogriet
langs de laagwei
schuift de kano naar zee
schuift met de schuivende maan de kano naar zee
Zo zijn ze gezellen naar zee de kano de maan en de man
Waarom schuiven de maan en de man getweeën gedwee naar de zee



En voor het einde een gek lied van Spinvis - Lotus Europa. Let op de songtekst!

De kleine zeemeermin

Toen ik zes was kon ik het vershil tussen alle letters maken maar ik kon nog niet echt lezen. Mijn moeder en mijn oude zusje gaven twee boeken aan mij – het eerste was met de verhalen van Пушкин en het andere met de sprookjes van Hans Christian Andersen. Die twee boeken waren mijn livenlingste boeken en vandaag de dag hou ik er nog steeds van. Met Andersen begon ik eigenlijk te lezen, ik kon betekenis van het woord begrijpen en dat was natuurlijk het kruispunt in het leven van het zesjarige kind. Nog steeds denk ik dat Andersen een van de beste schrijvers ooit was! De manier waarop hij de belangrijkste motieven van het leven en de dood aan de kinderen vertegenwoordigde is gewoon meesterlijk en hij kenschetste zijn personages like a boss. Denk alleen maar aan De prinses op de erwt, De nieuwe kleren van de keizer, De Chinese nachtegaal, Het lelijke eendje, De kleine zeemeermin, Duimelijntje…allemaal klassieken! Een van mijn lievelingste sprookjes was De kleine zeemermin. Dit sprookje was ook een soort uitdaging voor mij omdat het verhaal meer dan tien pagina’s had! “Woooou, tien pagina’s! Ik moet het lezen”, dacht kleine Nevena. Natuurlijk voor ik met het lezen van het sprookje begon heb ik 6 454 739 433 keer naar de cartoon The Little Mermaid gekeken, dus, ik wist al wat er op het einde zal gebeuren. Maar nee, natuurlijk maakte Disney productie een verhaaltje met de ‘happy end’ op het einde. Ik zeg niet dat ik niet van Disney hou (natuurlijk niet, ik was verliefd op Peter Pan, Jezus!) maar van elk mooi verhaal/mythe/sprookje maken ze een succesvolle maar toch kitscherische versie. Het sprookje De kleine zeemeermin biedt een van de beste archetypische beelden en hier komen een van de belangrijkste thema’s van de literatuur aan bod. Kunnen we eeuwig leven? Bestaat er de dood? Wat is onze ziel? Wat moet je voor de liefde doen? Behalve het einde zijn er ook een paar grote vershillen in het plot zelf maar als we het samenvatten is het min of meer hetzelfde zoals in de versie van Disney – de kleine zeemeermin woont in de zee met haar vader en zussen, ze wordt vijftien, ze kan naar de oppervlakte gaan, daar ziet ze een jonge man, ze wordt verliefd op hem, hun liefde is onmogelijk, ze moet terug naar de zee gaan of ze zal sterven (ze had een afspraak met de zeeheks) en hier komt het ellendige einde – de kleine zeemeermin sterft, eigenlijk verandert ze in schuim en haar ziel reist naar de hemel, maar echt naar de hemel, niet naar Paradijs of zoiets, de kleine zeemeermin wordt de Dochter van de lucht, ze is onzichtbaar en ze moet 300 jaar lang goede daden doen zodat ze haar lichaam kan terugkrijgen en weer naar de zee gaan en weer zwemmen. Zie je het? De weg van de zeemeermin is water > land > lucht > en dan weer water en haar lot is triest, zonder de bereiking van de grote eeuwige liefde. En natuurlijk blijft de vraag geopend: is ze naar de zee teruggegaan of is ze in de lucht gebleven? Dat weten we niet.

t w i n k l e > t w i n k l e

Elk jaar eind februari/begin maart kunnen we, als we naar de hemel kijken, niet alleen onze Maan en onze Zon zien maar nog zes [!!!] planeten – Mercurius, Uranus, Jupiter, Venus, Saturnus en Mars. Een paar dagen geleden konden we Jupiter en Venus in Belgrado zien. Als astronomen niet benadrukt hadden dat deze hemellichaams eigenlijk planeten zijn zouden we misschien denken dat deze twee grote lichte punten naast onze Maan gewone sterren zijn. Het zal bijzonder mooi zijn wanneer de Maan vol wordt. Dat gebeurt precies op 8 maart. In onze oude sterrenwacht op Kalemegdan kunnen jullie met echte telescopen naar de hemel kijken voor alleen maar 0.5 euro (dat is alleen maar een paars briefje met Stevan Mokranjac erop). Het observatorium is op vrijdag en zaterdag geopend voor iedereen. Mars zal het meest schitteren op 3 maart, Mercurius op 4 maart en Venus en Jupiter tien dagen later, dus op 13 en 14 maart.







Het oudste (nog werkende) planetarium ter wereld bevindt zich in Nederland. Dat is Eise Eisinga Planetarium. Eigenlijk was deze meneer Eisinga geen astronoom van beroep maar hij was wel een grote liefhebber van astronomie en natuurkunde. Hij was dol op planeten en sterren en hij wilde alles weten over de manier waarop ze zich rond de Zon heen beweegden. Eisinga bouwde een klein planetarium voor zichzelf in zijn eigen huis, in zijn eigen woonkamer! Vandaag de dag gaan de kinderen nog steeds naar zijn huis om naar het mooie blauwe plafond te kijken. Planetarium is niet zo groot maar de bedoeling van planetarium is niet groot te zijn maar goed te werken. Eisinga Planetarium toont posities van de planeten rond de Zon. Het is zeker interessant en gezellig als men naar de planeten in zo’n klein planetarium gaat kijken want daar voelt men zich alsof hij thuis zit, thee drinkt en een astronomische onderzoek uitvoert.

Stream of consciousness

Ik ben een grote fan van Aurora Borealis. Ik vind het best mooi. Aurora Borealis is het mooiste verschijnsel op Aarde. En regenbogen. En watervallen. En bubbles. Ze bewegen zich en ze zijn kleurrijk. Ik hou ook van de sterren, maar ze zijn niet op de Aarde. Weet je dat mensen uit de stof van de sterren zijn gemaakt? We zijn allemaal alleen sterrenstof. Als ik naar de hemel ’s nachts kijk verlies ik gevoel voor de tijd. Verlies ik het? Nee, eigenlijk niet. Waarom? Want ik heb geen gevoel voor de tijd. Als ik ergens naartoe ga ben ik altijd te laat. Maar eigenlijk ben ik niet de enige die te laat komt. Er is niemand die het gevoel voor de tijd heeft. Dat is gewoon niet mogelijk. Nou, we hebben horloges...dat wel. Sommiggen kunnen hen respecteren.



In ieder geval komen vandaag mooie foto’s aan bod. De eerste is op Iceland genomen...groene Aurora Borealis. En op de twede staat onze mooie Melkweg. Aurora betekent dat de dag begint met zijn beginnen, in het Servisch dat is - zora. Mijn kleine zusje heet Zorana en mijn vader Zoran. Wow, origineel. En de derde persoonsvorm van het werkwoord 'heten' is ’heet’ – dat betekent ’zove se’ maar ook dat iets erg warm is. Of dat het niet koud is. Mensen die ik op de 24kitchen zie spreken dit woord vaak uit „heet, heet“, dan „lekker“, „vris“ en „slagroom“. Nu denk ik weer aan dit liedje van Spinvis. De naam ervan is Limonade glazen wodka of zoiets. Heel interessant maar eigenlijk begrijp ik het niet. Het gaat het over een ik-figuur die over zijn ex-beste vriend spreekt, denk ik. Zijn vriend was zeer knap en hij had een super chickie. Misschien was hij jaloers op zijn eigen best vriend...ik weet het niet. En waarom zijn ze ex-beste-vrienden? Dat is ook niet duidelijk. Misschien hadden ze een ruzie gehad... Waarom gebruik ik plusquamperfectum? La la la, terug aan het liedje - ik zou zeggen dat iemand in dat liedje is doodgegaan. Maar ik ben niet zeker precies wie... Voor het einde nog een mooie foto: panorama [Atina].

Sleutelwoorden voor deze post: SCUTERS, VAKANTIE, HERFST.

Blood, tears and gold

http://www.blogger.com/img/blank.gif

Vanavond heb ik naar een interessante aflevering gekeken. De naam ervan is Bloed, zweet en luxeproblemen. Eerst dacht ik dat die een blockbusterische reality show is die over zes jonge verwende Nederlanders gaat maar later realiseerde ik me dat die eigenlijk niet zo slecht is. Ja nou, de uitzending gaat het over zes jonge en random Nederlanders die naar Afrika zijn gegaan om een ander leven te ervaren maar terwijl je aan het kijken bent begrijp je dat precies jij, een zogenaamde ‘moderne mens’, geen antwoord op sommige vurige hedendaagse vragen kan geven en dat je eigenlijk op de structuur van de hedendaagse maatschappij niet kan invloeden. Anyways, deze zes Nederlanders zijn natuurlijk in Nederland zeer rijk, natuurlijk hebben ze (meestal) geen baan, ze studeren nog steeds en ze hoeven geen geld te verdienen omdat ze nog steeds door hun ouders worden gesteund. In Afrika moesten ze in een mijn keihard samen met de inwoners van een piepklein dorp werken. Hun taak was om goud te vinden. Ze moesten vroeg opstaan, de hele dag ontzettend hard (dan harder) werken, stenen dragen, stenen opgraven, stenen stampen… Na een dag van hard werken kregen ze een heel heel klein hoeveelheid goud, die hoeveelheid is zo klein dat het eigenlijk niks is. Het goud gingen ze verkopen (ze wisselden goud voor geld uit) zodat ze hun slaapplaats konden betalen en iets voor het eten konden kopen. Ik ben niet zo zeker van het aantal dagen die ze in Afrika (in de mijn) hebben doorgebracht, misschien twee of drie dagen, zeker niet langer, maar ze hebben geleerd dat ze anders met het geld zouden moeten omgaan. Als ze thuis zijn kunnen ze alles, letterlijk, alles makkelijk kopen – hun kleren, peperdure schoenen, vegetarische gerechten, kettingen, rings en oorbellen die van goud zijn gemaakt… Maar in Afrika zagen ze hoe hard men ervoor moet werken, ze zagen kinderen van een jaar of tien die in de mijn stenen opgraven, ook vrouwen en een man die 78 is… Ze hebben begrepen dat al die mensen voor een paar gram goud de hele dag in de zon graven zodat zij makkelijk in een winkel kunnen binnenstappen en gouden juwelen kopen. Ik zeg niet dat we allemaal momenteel naar Afrika moeten gaan om arme Afrikaners te helpen en dat we nooit meer een gouden ring zouden kopen…Nou, we leven op een andere manier… We beschouwen de wereld van een ander perspectief hoewel we in dezelfde wereld wonen. Als we elke dag over de ‘arme hongerige kinderen in Afrika’ zouden denken dan zouden we altijd depressief zijn en dat ook heeft natuurlijk geen zin. Blood, tears and gold, dit is het leven, he?